USG (Ultrasonografia) całego układu płciowego jest kompleksowym, nieinwazyjnym badaniem obrazowym, które pozwala na ocenę stanu narządów płciowych u mężczyzn. Za pomocą ultradźwięków i urządzenia zwanego transducerem można uzyskać obraz nerek, jąder, pęcherza moczowego oraz prostaty. Jest to bezpieczna metoda diagnostyczna, która nie wykorzystuje promieniowania jonizującego i może być stosowana wielokrotnie bez ryzyka dla zdrowia pacjenta.
Jak wygląda badanie USG układu płciowego
Badanie USG męskiego układu płciowego przeprowadzane jest jako odrębne badanie. Elementy układu można bardzo dobrze zobaczyć, dlatego jest to też często zlecane badanie podczas diagnostyki chorób moczowo-płciowych.
Badanie USG męskiego układu płciowego zazwyczaj rozpoczyna się od USG nerek, podczas którego pacjent leży na plecach lub boku. Następnie, po zastosowaniu bezbolesnego żelu na skórze, specjalista przesuwa po skórze głowicę aparatu, która emituje ultradźwięki. Fale te odbijają się od organów wewnętrznych, tworząc obraz wyświetlany na monitorze.
W następnej kolejności przeprowadzane jest USG jąder. Pacjent układany jest w pozycji leżącej, z najczęściej ułożonymi nogami w lekkim zgięciu w kolanach. Ta część badania jest szczególnie ważna do oceny ewentualnych zmian patologicznych w obrębie moszny, w tym guzów czy torbieli. W przypadku USG pęcherza moczowego konieczne może być przyjście na badanie z pełnym pęcherzem, co zapewnia lepszą widoczność jego ścian i zawartości. USG prostaty może być wykonane przez powłoki brzuszne, jednak bardziej szczegółowy obraz można uzyskać poprzez wykonanie badania przez odbytnicę, które daje możliwość dokładniejszej oceny gruczołu krokowego.
Wskazania do badania USG układu płciowego
Badanie jest wskazane w przypadku obserwacji objawów sugerujących problemy z układem płciowym, takie jak ból w dolnej części brzucha, ból w okolicach moszny, nietypowe wydzieliny, trudności z oddawaniem moczu, krwiomocz oraz wszelkie zmiany w wielkości i konsystencji jąder. Szczególnie zalecane jest wykonanie badania, gdy pacjent doznał urazu w okolicy narządów płciowych.
USG układu płciowego może też być częścią rutynowej kontroli profilaktycznej.
Rodzaje urologicznych badań USG
Podstawowe rodzaje urologicznych badań USG obejmują:
USG jamy brzusznej z oceną nerek i pęcherza moczowego – to najczęstsze badanie urologiczne, które umożliwia ocenę wielkości, kształtu, struktury oraz funkcji nerek i pęcherza moczowego. Może być przeprowadzane przez powłoki brzuszne lub dopochwowo u kobiet;
USG przezodbytnicze (TRUS) – badanie pozwalające na ocenę prostaty, wykonywane za pomocą specjalnej głowicy USG wprowadzonej do odbytu. Jest szczególnie pomocne w diagnostyce raka prostaty;
USG jąder – umożliwia ocenę stanu jąder, wykonywane za pomocą głowicy USG wprowadzanej do worka mosznowego. Zalecane w profilaktyce raka jąder;
USG moczowodu – badanie służące do oceny moczowodu, realizowane przy użyciu głowicy USG wprowadzonej przez cewkę moczową. Stosowane w diagnostyce kamicy moczowodowej;
USG pęcherza moczowego – ocenia stan pęcherza moczowego, wykonywane za pomocą głowicy USG wprowadzonej przez cewkę moczową. Przydatne w diagnostyce infekcji dróg moczowych, kamicy oraz innych schorzeń pęcherza.
Choroby, które można wykryć podczas USG układu płciowego
Badanie ultrasonograficzne pozwala na diagnozę wielu schorzeń, między innymi kamieni nerkowych, torbieli nerkowych, nowotworów nerek, infekcji i guzów jąder, powiększenia prostaty, stanów zapalnych, kamieni i nowotworów pęcherza.
Jak się przygotować do badania USG
Do badania USG jąder i prostaty nie jest wymagane specjalne przygotowanie. W przypadku USG nerek i pęcherza, pacjent może zostać poproszony o wypicie określonej ilości płynów na około godzinę przed badaniem w celu wypełnienia pęcherza. Jest to ważne, gdyż pełny pęcherz moczowy ułatwia jego ocenę. Przed badaniem USG prostaty przez odbytnicę należy opróżnić jelita. W tym celu może być konieczne zastosowanie lewatywy, czopków przeczyszczających i środków odgazowujących dostępnych bez recepty.
Przed badaniem zawsze należy postępować z zaleceniami lekarza, ponieważ wszelkie zaburzenia w obrazie mogą utrudnić lub uniemożliwić prawidłową diagnozę.
USG układu płciowego to nieinwazyjne badanie obrazowe, które wykorzystuje fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości do uzyskania szczegółowych obrazów narządów płciowych zarówno u kobiet, jak i mężczyzn. U kobiet badanie to obejmuje ocenę jajników, macicy, jajowodów, a także ewentualnych zmian w narządach miednicy, takich jak torbiele, mięśniaki czy inne nieprawidłowości. Może również pomóc w diagnostyce problemów związanych z cyklem menstruacyjnym, niepłodnością oraz w monitorowaniu ciąży. U mężczyzn USG układu płciowego koncentruje się na ocenie jąder, najądrzy, nasieniowodów, a także prostaty. Jest to badanie szczególnie użyteczne w diagnostyce problemów związanych z niepłodnością, bólem jąder, podejrzeniem nowotworów oraz w przypadku urazów narządów płciowych. Dzięki temu badaniu można wykryć różnorodne schorzenia, takie jak guzy, torbiele, stany zapalne, wodniaki, a także ocenić przepływ krwi w narządach płciowych, co może być istotne w diagnostyce problemów z ukrwieniem czy zatorami. USG układu płciowego jest bezpieczne, nie wymaga promieniowania i może być wielokrotnie powtarzane w celach diagnostycznych lub monitorujących.
USG układu płciowego jest zazwyczaj zalecane w celu oceny struktury narządów płciowych, diagnostyki chorób reprodukcyjnych, monitorowania ciąży, czy też identyfikacji przyczyn problemów z płodnością.
Czas trwania badania może się różnić w zależności od celu badania, ale zazwyczaj trwa od 20 do 45 minut.
