Rak prącia rozwija się w obrębie penisa, będącego istotnym elementem męskiego układu moczowo-płciowego. Choroba ta nie jest często diagnozowana – w Polsce każdego roku stwierdza się ją u około 200 mężczyzn. Najczęściej dotyczy osób powyżej 60. roku życia, choć jej wystąpienie u młodszych pacjentów również jest możliwe.
Rak prącia, choć rzadki, stanowi istotne wyzwanie w praktyce lekarskiej. Aż 95 % zachorowań to postać raka płaskonabłonkowego (SCC). Rozwija się na skórze lub błonie śluzowej prącia. Jako lekarze specjaliści, zwracamy szczególną uwagę na brak higieny osobistej, co może prowadzić do powstawania tzw. czerniaka Bowena, prekursora raka prącia. Infekcje prącia wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV) również zwiększają ryzyko rozwoju nowotworu. Tak samo występowanie stulejki, inne przewlekłe stany zapalne prącia czy palenie papierosów to kolejne czynniki przyczyniające się do rozwoju raka prącia.
Objawy raka prącia
Symptomy rozwoju tego nowotworu mogą mieć różnorodne formy, jednak najczęściej pacjenci zwracają uwagę na dokuczliwe zmiany w obszarze prącia, najczęściej na żołędzi i napletku. Mogą to być zmiany skórne, takie jak grudki, plamy, owrzodzenia, guzy, czerwone plamy czy brodawki. Te zmiany mogą być bolesne lub niebolesne i często towarzyszy im swędzenie, pieczenie lub krwawienie. Ważne jest zauważenie ewentualnych zmian w strukturze i kolorze skóry prącia, szczególnie gdy utrzymują się one przez dłuższy czas i nie wykazują tendencji do gojenia się. Tym zmianom mogą również towarzyszyć niepożądane wydzieliny.
Ponadto pacjenci mogą odczuwać dyskomfort, ból lub tkliwość w obszarze prącia. W zaawansowanych przypadkach, gdy nowotwór się rozprzestrzeni, mogą pojawić się objawy związane z przerzutami, takie jak ból w kościach, trudności w oddawaniu moczu, czy problemy z chodzeniem lub codziennym funkcjonowaniem. Często pacjenci zgłaszają się o pomoc dopiero po wyczuciu guzka w pachwinie, jednak to już świadczy o wystąpieniu przerzutów. Zalecamy wykonywać regularnie badania przesiewowe oraz samobadanie celem wczesnego wykrycia nieprawidłowości.
Diagnostyka raka prącia
Diagnozowanie raka prącia wymaga kompleksowego podejścia specjalisty, obejmującego zarówno dokładne badanie fizykalne, jak i szereg badań diagnostycznych oraz obrazowych. Podczas badania fizykalnego lekarz dokładnie ocenia prącie, zwracając uwagę na wszelkie zmiany skórne, guzki, owrzodzenia lub inne nieprawidłowości, które mogą sugerować rozwój nowotworu.
Kluczowym elementem diagnostyki jest biopsja, czyli pobranie próbki tkanki z podejrzanego obszaru prącia. Próbka ta jest następnie badana pod mikroskopem, co umożliwia potwierdzenie obecności komórek rakowych oraz określenie histologicznych cech guza, takich jak rodzaj nowotworu i jego stopień złośliwości.
W celu oceny stopnia zaawansowania choroby oraz możliwego rozprzestrzenienia się nowotworu na okoliczne tkanki, węzły chłonne lub inne narządy, często stosuje się dodatkowe badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI). Pozwalają one dokładniej określić rozmiar i lokalizację nowotworu oraz jego ewentualne przerzuty.
Dzięki temu zintegrowanemu podejściu diagnostycznemu możliwe jest dokładne potwierdzenie obecności raka prącia, ocena jego charakterystyki oraz określenie zaawansowania choroby, co jest niezbędne do zaplanowania skutecznego leczenia.
Leczenie raka prącia
Leczenie raka prącia zależy od stadium choroby i obejmuje różne metody terapeutyczne. W przypadku małych zmian i wcześnie wykrytych nowotworów leczenie polega zazwyczaj na chirurgicznym usunięciu guza lub części prącia. Obrzezanie jest świetną metodą leczenia chirurgicznego dla nowotworów zlokalizowanych tylko w obrębie napletka. W zaawansowanych przypadkach może być konieczne przeprowadzenie bardziej radykalnej operacji, niekiedy obejmującej całkowite usunięcie prącia (penektomia), które jest najskuteczniejszą metodą usunięcia raka. Dla mężczyzn często częściowa lub całkowita amputacja prącia może wiązać się z problemami natury psychicznej, ponieważ jest to jednak znaczna ingerencja w intymność. W niektórych przypadkach stosuje się radioterapię lub chemioterapię jako leczenie uzupełniające po operacji. Regularne kontrole lekarskie po zakończeniu leczenia są kluczowe dla monitorowania ewentualnych nawrotów choroby i utrzymania zdrowia.
Rak prącia jest częściej diagnozowany u mężczyzn w starszym wieku, choć może występować także u młodszych osób. Bardzo rzadko dotyczy dzieci i młodzieży.
Tak, istnieje pewna korelacja między zakażeniem wirusem HPV a występowaniem raka prącia. Niektóre typy wirusa HPV mogą zwiększać ryzyko rozwoju raka prącia.
Głównym celem leczenia raka prącia jest eliminacja komórek nowotworowych, zapobieżenie rozprzestrzenianiu się nowotworu, a także zachowanie funkcjonalności oraz jak największej części prącia, jeśli to możliwe, przy jednoczesnym minimalizowaniu negatywnego wpływu na jakość życia pacjenta.
